ปัญหาใหญ่อย่างหนึ่งสำหรับผู้ที่เริ่มต้นเข้าวงการกาแฟ เริ่มที่จะชงกาแฟกินเองนั้น คือกาแฟที่เราชงมามีรสชาติขม กาแฟขม อย่างเดียว และไม่ออกรสชาติอื่นเลย โดยปกติแล้วกาแฟที่ดีไม่ควรจะออกรสชาติขม แต่จะออกรสชาติซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของตัวกาแฟนั่นเอง วันนี้ผมจะมาว่าด้วยเรื่องของปัจจัยต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อกาแฟของเรา ทำให้กาแฟของเรากลายเป็นกาแฟขมและรสชาติไม่อร่อย
เวลาในการชง
บางครั้งการใช้เวลาในการชง ในที่นี้หมายถึงการต้มกาแฟที่มากเกินไป ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่มักจะเจอกันบ่อยที่สุด ที่ทำให้กาแฟของเรามีรสขม ตรงนี้จะคล้ายกับการต้มชา การที่เราทิ้งชาลีกาแฟไว้ในน้ำร้อนหรือแช่น้ำนานเกินไปนั้น จะทำให้ท้ายที่สุดแล้ว กาแฟของเราสกัดรสขมนั้นออกมามากเกินไป จนกาแฟของเราทั้งหมดขมไปเลย
วิธีแก้ก็ง่ายนิดเดียว เราจำเป็นต้องรู้ก่อนว่า วิธีที่เราใช้ในการต้มกาแฟนั้น เราจะใช้เวลานานเท่าไหร่ หลังจากนั้นเพื่อให้แน่นอน เราก็ควรที่จะใช้นาฬิกาจับเวลา
น้ำร้อนเกินไป
อีกสาเหตุที่ทำให้กาแฟขม นั่นก็คือการใช้น้ำที่มีอุณหภูมิสูงเกินไป การต้มกาแฟในอุณหภูมิสูง เกิน 100 องศาเซลเซียสนั้น จะทำให้กาแฟของเราสุกมากจนเกินไป ทำให้กาแฟมีรสขมนั่นเอง
วิธีแก้ก็คือ เราจำเป็นต้องอดทน รอนานกว่านี้สักนิด โดยใช้น้ำอุณหภูมิที่ต่ำลงมา การชงกาแฟที่ดีควรใช้น้ำที่อุณหภูมิต่ำกว่าจุดเดือด หรือต่ำกว่า 100 องศาเซลเซียส อย่างที่เราเคยได้ยินกันมาตลอดว่า อุณหภูมิที่เหมาะสมกับการชงกาแฟมากที่สุดคืออุณหภูมิ 94 องศาเซลเซียส จะลองแบบนี้ดูก็น่าจะดีนะครับ
หรือถ้าให้ง่ายที่สุด หากไม่มีเทอร์โมมิเตอร์คอยวัดอุณหภูมิ ให้ทำการต้มน้ำให้เดือด หลังจากนั้นทำการปิดไฟ แล้วตั้งทิ้งไว้เป็นระยะเวลา 30-45 วินาที อุณหภูมิน้ำที่ได้จะเป็นอุณหภูมิที่เหมาะสมกับกาแฟของเรามากที่สุด
กาแฟด้อยคุณภาพ
ไม่ใช่กาแฟทุกชนิด หรือกาแฟทุกตัวจะมีคุณภาพเท่ากัน กาแฟที่มีราคาถูกส่วนมากมักจะคั่วนานเกินไป ทั้งนี้ก็เพื่อปกปิดหรือปิดบังความไม่สมบูรณ์ของกาแฟที่เกิดจากกระบวนการปลูก จนไปถึงกระบวนการเก็บเกี่ยว และเมื่อคั่วกาแฟมากหรือนานจนเกินไป กาแฟของเราก็จะมีรสขมและมีความไม่เป็นธรรมชาติ และเมื่อกาแฟของเราขมขนาดนั้น ก็ไม่สามารถมีอะไรมาแก้ไขได้แล้ว
ดังนั้นวิธีการแก้ไข ก็คือการซื้อกาแฟที่มีคุณภาพมากขึ้น อาจจะมีราคาสูงขึ้นสักนิด แต่กาแฟของเรานั้นอร่อยแน่นอน และหากเทียบกันเป็นแก้วต่อแก้ว การซื้อกาแฟคุณภาพเพื่อดื่มกินเองก็ไม่ได้แพงมากนัก
ใช้กาแฟมากเกินไป
อย่าไปคิดว่า เมื่อเรามีกาแฟคุณภาพสักตัวแล้ว เราก็สามารถที่จะใช้กาแฟคุณภาพนั้นในปริมาณที่เยอะ เพื่อให้ได้คุณภาพมากขึ้นไปอีก การที่อัตราส่วนของกาแฟมีมากกว่าน้ำจนเกินไปนั้น ทำให้ในบางครั้งกาแฟของเราเข้มข้นเกินไป จนเกิดรสขมได้
ดังนั้นวิธีแก้ไขก็คือ ใช้ปริมาณอัตราส่วนกาแฟและน้ำในอัตราส่วนที่เหมาะสม มาตรฐานที่สุดก็คือ กาแฟ 1-1.5 ช้อนโต๊ะ ต่อน้ำ 6 ออนซ์ สำหรับวิธีการชงแบบอื่น และหากเป็นวิธีการชงแบบ French press หรือแบบกาแฟดริป ให้ลองใช้อัตราส่วน 1.5-2 ช้อนโต๊ะ ต่อน้ำ 6 ออนซ์ดู หลังจากนั้นจะปรับลดหรือเพิ่มอย่างไร ก็ตามแต่ที่เราชอบ ซึ่งจะไม่ทิ้งห่างจากตัวเลขนี้มากนัก
การบดกาแฟ
บางครั้งการที่เราบดกาแฟละเอียดจนเกินไป ก็จะทำให้น้ำมาสัมผัสกับกาแฟมากจนเกินไป และกาแฟของเราจะมีรสขมได้
วิธีการแก้คือ ให้แน่ใจว่าระดับของการบวชของเราสัมพันธ์กับวิธีการชงกาแฟที่เราเลือกใช้ เช่น การชงกาแฟแบบ French press ระดับการบดของเราควรจะเป็นกาแฟบดหยาบ หรือหาชงกาแฟดริป ระดับการบดของเราก็สามารถที่จะบดละเอียดขึ้นมาหน่อยได้
การล้างทำความสะอาดเครื่องชงกาแฟ
บางครั้งเหตุผลที่กาแฟของเรามีรสขมก็ไม่ใช่อื่นไกล อาจเกิดจากการที่เราไม่ได้ล้างทำความสะอาดเครื่องชงกาแฟของเรา ทำให้เศษกาแฟหรือกากกาแฟจากการชงกาแฟครั้งก่อนของเราหลงเหลืออยู่ นั่นทำให้เกิดรสชาติขมแน่นอน อีกทั้งได้บางครั้งอาจจะมีกลิ่นอื่น ๆ ที่ไม่พึงประสงค์ปนมาด้วย
วิธีการแก้ก็แสนง่ายดาย คือการทำความสะอาดเครื่องชงของเรา ไม่ว่าจะเป็นเครื่องชงแบบไหนก็ตามทุกครั้ง ทางที่ดีควรจะทำความสะอาดทันทีหลังจากการใช้งาน นอกจากจะเป็นการรักษาเครื่องชงกาแฟของเราแล้ว ยังทำความสะอาดง่ายกว่าด้วย