เป็นเวลากว่าหลายสิบปี ที่ผู้คนนิยมดื่มกาแฟ Cold Brew หรือ กาแฟสกัดเย็น ซึ่งในสมัยนั้น เรียกว่าเป็นสิ่งที่เปลี่ยนโลกของกาแฟเลยทีเดียว ทุกวันนี้เราสามารถหากาแฟสกัดเย็นดื่มได้ง่าย ๆ ตามร้านกาแฟ แม้ว่าในปัจจุบันจะมีเทคโนโลยีใหม่ ๆ และได้ให้กำเนิดการชงกาแฟแบบใหม่ที่มีความหลากหลายเฉพาะตัวมากขึ้น อีกทั้งยังมีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์มากขึ้น แต่การทำกาแฟสกัดเย็นก็ยังเป็นที่นิยม วันนี้เราจะพามารู้จักกาแฟกาแฟสกัดเย็นให้มากขึ้น โดยจะเล่าถึงที่มาที่ไป และว่าเรื่องของกาแฟ Cold Brew แก้วแรกของโลก
Cold Brew หรือ กาแฟสกัดเย็น คืออะไร
ขั้นตอนการทำกาแฟ Cold Brew หรือ กาแฟสกัดเย็น นั้น เรียกว่ามีเอกลักษณ์เฉพาะตัวเป็นอย่างมาก อย่างแรกที่ต้องเข้าใจคือ กาแฟสกัดเย็น ไม่ใช่ กาแฟเย็น สิ่งที่ทำให้กาแฟ Cold Brew อร่อยและมีความพิเศษเป็นอย่างมาก คือในเรื่องของระยะเวลาที่ใช้ในการชง โดยส่วนมากมักจะใช้กาแฟบดหยาบ แล้วนำมาแช่ในน้ำเย็น จากนั้นเราจะทิ้งมันไว้ให้นานที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ โดยปกติแล้วจะทิ้งไว้อย่างน้อย 12 ชั่วโมง จากนั้นจึงทำการกรองกากกาแฟออก เหลือไว้เพียงกาแฟแสนอร่อยที่มีความเข้มข้นเป็นอย่างมาก สิ่งที่พิเศษอีกอย่างของกาแฟ Cold Brew คือ รสชาติที่เกิดจากการที่เราแช่กาแฟไว้ในน้ำเย็นเป็นเวลานาน ซึ่งจะเป็นการสกัดความหวาน และบอดี้ที่หนักแน่น แต่ก็มีความนุ่มนวล อีกทั้งยังมีปริมาณคาเฟอีนที่ถูกสกัดออกมาด้วย แม้จะใช้วิธีการชงที่แตกต่างจากการชงกาแฟดำทั่วไป แต่การชงกาแฟแบบนี้ก็ยังคงประโยชน์และสิ่งที่สำคัญในเมล็ดกาแฟนั้นไว้อย่างครบถ้วน
กาแฟ Cold Brew นั้น เรียกได้ว่าเป็นกาแฟชนิดหนึ่งที่คนให้ความสำคัญและให้ความสนใจ โดยได้มีการสำรวจในสหรัฐอเมริกาเมื่อช่วงปี 2017 ตัวเลขการเติบโตของกาแฟ Cold Brew ในปีนั้นเพิ่มขึ้นกว่า 370 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งเป็นตัวเลขที่น่าตกใจเป็นอย่างมาก กาแฟสกัดเย็นนี้เหมาะสมกับการดื่มในวันที่อากาศอบอุ่น อีกทั้งยังเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับผู้ที่ชื่นชอบกาแฟเย็นที่มีความหวานอยู่โดยไม่ใส่น้ำตาลหรือใส่สารปรุงแต่งใด ๆ ลงไปเพิ่ม
ต่อไปนี้จะเป็นเรื่องราวของกาแฟสกัดเย็น ที่ว่าด้วยเรื่องของประวัติศาสตร์ของกาแฟประเภทนี้ ว่าแท้จริงแล้ว สิ่งนี้มาจากไหนกันแน่
จุดเริ่มต้นของ Cold Brew
ยังมีข้อถกเถียงกันจนถึงปัจจุบันว่า กาแฟ Cold Brew นั้นถูกพัฒนามาจากชาวดัตช์หรือชาวญี่ปุ่นกันแน่
ได้มีบันทึกและมีประวัติศาสตร์เล่าเกี่ยวกับกาแฟ Cold Brew ที่ถูกบันทึกไว้เก่าแก่ที่สุดคือ บันทึกของเมืองเกียวโต มีต้นกำเนิดในญี่ปุ่นช่วงทศวรรษ 1600 กาแฟประเภทนี้ได้รับความนิยมและเริ่มต้นขึ้นที่เมืองเกียวโต โดยชาวญี่ปุ่นจากบรรจงและพิถีพิถันชงกาแฟเย็นเป็นเวลากว่าชั่วโมง สกัดรสชาติของเมล็ดกาแฟออกมาให้ได้มากที่สุด คนญี่ปุ่นยังได้คิดค้นเครื่องชงกาแฟที่อลังการ เพื่อชงกาแฟแสดงให้ผู้คนดูในที่สาธารณะ ลักษณะเป็นหอคอยชงกาแฟขนาดใหญ่ โดยหลักการคือ จะปล่อยให้น้ำหยดลงมาจากหอคอย ผ่านกาแฟ ลดหลั่นกันเป็นชั้น สร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับผู้คนเป็นอย่างมาก แม้ว่านี่จะเป็นหลักฐานแรกเกี่ยวกับกาแฟสกัดเย็น แต่แท้จริงแล้ว เครื่องดื่มชนิดนี้ และวิธีการชงกาแฟแบบนี้อาจมีมาก่อน บางคนเชื่อว่า สิ่งที่ชาวญี่ปุ่นได้รับรู้นี้ แท้จริงแล้วพวกเขาได้มาจากพ่อค้าชาวดัตช์จากอินโดนีเซีย ซึ่งตอนแรกได้ทำการสกัดกาแฟด้วยวิธีนี้ เพื่อใช้ในการขนส่งกาแฟเข้มข้นในปริมาณมาก และกาแฟนั้นก็สามารถนำไปดัดแปลง โดยการนำมาอุ่นหรืออาจดื่มแบบเย็นก็ได้
ไม่ว่ากาแฟสกัดเย็นจะมีต้นกำเนิดมาจากที่ไหน แต่นี่ก็เป็นพัฒนาการสำคัญในประวัติศาสตร์กาแฟ ที่สามารถชงกาแฟแบบเย็นพร้อมกับได้รสชาติกาแฟที่มีความซับซ้อนยิ่งขึ้น อีกทั้งยังมีความสะดวกสบาย เหมาะสมกับการนำกาแฟนี้ไปดื่มไม่ว่าที่ไหนก็ตาม หรือเหมาะสมกับการดื่มขณะเดินทางไกล มีบันทึกมากมายเกี่ยวกับเรื่องนี้ในเอกสารต่าง ๆ ไว้ด้วย
ในที่สุด กาแฟ Cold Brew สไตล์ญี่ปุ่นก็ได้แพร่กระจายสู่ทั่วโลก ผ่านทางเส้นทางการค้าและการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมต่าง ๆ จนกลายมาเป็นเครื่องดื่มที่ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน
กาแฟสกัดเย็น สมัยใหม่
กาแฟสกัดเย็นได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา และมีแนวโน้มว่าจะมากขึ้นไปเรื่อย ๆ เพราะในร้านกาแฟทั่วโลกเริ่มมีเมนูนี้ผุดขึ้นมา สิ่งนี้กระตุ้นความสนใจของผู้ดื่มกาแฟนับไม่ถ้วน ซึ่งหลายคนมองว่า การนำกาแฟมาสกัดเย็นนี้เป็นเทคโนโลยีใหม่ ที่ได้จากการค้นพบทางประวัติศาสตร์อันยาวนาน ซึ่งมีความพิเศษเป็นอย่างมาก การนำประวัติศาสตร์มาผสมผสานกับเทคโนโลยีสมัยใหม่เรียกว่าเป็นสิ่งที่น่าสนใจ
ทำไมถึงได้รับความนิยมในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา
เหตุผลหนึ่งที่กาแฟสกัดเย็นเริ่มได้รับความนิยม คือเทคโนโลยี และเครื่องชงกาแฟแบบใหม่ ๆ ที่ออกมาให้เราได้เห็นกัน มีเครื่องชงกาแฟแบบใหม่ออกมาวางขายเยอะมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้ แล้วใครจะไม่อยากลองดื่มกาแฟแบบใหม่ ๆ
รสชาติก็มีบทบาทสำคัญที่ทำให้ผู้คนสนใจกาแฟชนิดนี้ ดังที่กล่าวไว้ก่อนหน้านี้ ว่ากาแฟสกัดเย็นนั้นมีรสชาติที่แตกต่างไปจากกาแฟที่ชงด้วยน้ำร้อนอย่างสิ้นเชิง ถึงแม้ว่าสิ่งตั้งต้นหรือคือเมล็ดกาแฟนั้นเป็นเมล็ดกาแฟชนิดเดียวกัน แต่ผลลัพธ์กาแฟที่ได้มีความแตกต่างกันมากมาย
อีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้กาแฟ Cold Brew ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก คือเรื่องของความเรียบง่าย เราเพียงแค่แช่กาแฟไว้ในน้ำเย็น เราก็สามารถที่จะชงกาแฟดื่มได้แล้ว โดยที่เราไม่ต้องมีความรู้หรือความสามารถในด้านการชงกาแฟแม้แต่น้อย และนี่เป็นอีกเหตุผลที่ทำให้ร้านกาแฟจำนวนหนึ่ง เลือกที่จะขายกาแฟสกัดเย็นด้วย ซึ่งเป็นวิธีที่ง่ายและรวดเร็วที่จะให้บริการลูกค้า ความเรียบง่ายนี้ทำให้ผู้คนก็เริ่มนิยมที่จะชงกาแฟดื่มเองที่บ้าน แม้ว่าจะมีเครื่องชงกาแฟหลากหลายที่คุณสามารถซื้อไปใช้เองได้ที่บ้าน แต่วิธีนี้ช่างง่ายเหลือเกิน อีกทั้งกาแฟที่ได้ยังเป็นกาแฟรสอร่อยมาก ๆ อีกด้วย
ทุกวันนี้ กาแฟไม่ใช่แค่เครื่องดื่ม แต่ได้กลายเป็นงานศิลปะ ในหลายประเทศทั่วโลก เราได้เห็นการแข่งขันหรือการประกวดบาริสต้าที่ยอดเยี่ยมที่สุด การทํา Latte Art ที่สวยงามที่สุด และได้มีการศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับกาแฟมากมาย เพื่อที่จะทำให้กาแฟนั้นเป็นกาแฟของตัวเองและมีความเฉพาะ กรรมวิธีเฉพาะในการชงกาแฟก็มีมากมาย ในกาแฟสกัดเย็นหรือกาแฟ Cold Brew นี้ก็เช่นกัน จะว่าไปแล้วก็เป็นศิลปะอยู่มาก ซึ่งเป็นการผสมผสานระหว่างประวัติศาสตร์และเทคโนโลยีสมัยใหม่อย่างลงตัว
เนื่องจากเรื่องราวของกาแฟสกัดเย็น หรือกาแฟ Cold Brew นั้นเป็นเรื่องราวอันน่าสนใจและยาวนาน ดังนั้นเราในฐานะผู้ที่ดื่มกาแฟ หรือผู้ที่ชงกาแฟดื่ม ก็สมควรที่จะรู้จักไว้ สิ่งนี้จะเป็นเครื่องมือที่ช่วยในการเพิ่มคุณค่า และทำให้รู้จักศิลปะของการชงกาแฟมากขึ้น ทำให้เรารู้ว่า โลกแห่งกาแฟช่างกว้างเหลือเกิน และเราจะต้องเรียนรู้อะไรอีกมากเลยทีเดียว